بازیابی اطلاعات

  1. Home
  2. بازیابی اطلاعات
بازیابی اطلاعات

بازیابی اطلاعات چیست و چه زمانی به آن نیاز داریم؟

«بازیابی اطلاعات» یعنی برگرداندن داده‌های حذف‌شده یا غیرقابل‌دسترس از انواع حافظه‌ها (هارد دیسک، SSD، فلش، کارت حافظه، NAS/RAID و…). این فرآیند می‌تواند منطقی باشد (وقتی خود رسانه سالم است اما فایل‌سیستم/داده‌ها آسیب دیده) یا فیزیکی (وقتی قطعه‌ای از سخت‌افزار مثل هد، برد یا سلول‌های حافظه آسیب دیده‌اند). تشخیص درستِ نوع خرابی، نصف مسیر موفقیت است. تاریخچه بازیابی اطلاعات نیز به سال ۱۹۹۰ برمگردد که بصورت حرفه ای گسترش پیدا کرد.

چه زمانی به «بازیابی اطلاعات» نیاز داریم؟

  • حذف اشتباهی فایل‌ها/فرمت شدن درایو یا کارت حافظه

  • بازنشدن پوشه‌ها، نمایش پیام «Drive needs to be formatted»

  • شناسایی نشدن هارد / SSD توسط سیستم یا BIOS

  • خطاهای فایل‌سیستم (RAW شدن پارتیشن، خطای MFT/NTFS، BitLocker/رمزگذاری)

  • صدای غیرعادی هارد (کلیک/تق‌تق/ویز) یا افتادن/ضربه

  • کندی شدید خواندن/نوشتن، بدسکتور، توقف ناگهانی کپی

  • خرابی آرایه‌های RAID/NAS، Degraded/Offline شدن دیسک‌ها

تشخیص سریع: خرابی منطقی یا فیزیکی؟

نشانه‌های منطقی (معمولاً نرم‌افزاری/بدون صدای غیرعادی):

  • فایل‌ها پاک شده یا پارتیشن فرمت شده

  • درایو به‌صورت RAW دیده می‌شود

  • سیستم هارد را می‌شناسد ولی خطا در باز کردن/کپی دارد

نشانه‌های فیزیکی (نیازمند لابراتوار/کلین‌روم):

  • صدای کلیک/تق‌تق/سایش از هارد

  • افتادن/ضربه، نفوذ مایع، بوی سوختگی برد

  • شناسایی نشدن کامل در BIOS یا ظرفیت ۰MB

در موارد فیزیکی، هر بار روشن کردن دستگاه می‌تواند آسیب را بدتر و شانس بازیابی را کمتر کند.

بایدها و نبایدها (خیلی مهم)

بایدها

  • فوراً استفاده را متوقف کنید؛ هر نوشتن جدید می‌تواند داده‌های از دست‌رفته را overwrite کند.

  • اگر امکان دارید ایمج کامل (Clone/Imaging) از دیسک بگیرید و روی ایمج کار کنید (نه روی اصل).

  • علائم و اتفاقات اخیر را یادداشت کنید (ضربه، صدای غیرعادی، رمزگذاری، تاریخ خرابی).

  • در خرابی‌های فیزیکی، دستگاه را خاموش و برای بررسی تخصصی ارسال کنید.

نبایدها

  • روی همان درایوِ آسیب‌دیده هیچ نرم‌افزاری نصب نکنید (نصب = نوشتن).

  • روی هاردی که صدا می‌دهد یا کندِ غیرعادی دارد اسکن‌های سنگین (CHKDSK، Surface Scan، Defrag) اجرا نکنید.

  • اگر دیسک رمزگذاری (BitLocker/ VeraCrypt) دارد، Initialize/Convert نکنید.

  • برای RAID/NAS به‌هیچ‌وجه Rebuild/Sync/Initialize نزنید بدون گرفتن ایمج و بررسی.

  • هارد را باز نکنید؛ باز کردن خارج از کلین‌روم ذرات گرد و غبار را وارد می‌کند و پلاتر را نابود می‌کند.

  • «حقه‌های قدیمی» مثل گذاشتن هارد در فریزر را امتحان نکنید (ریسکِ آسیب دائمی).

مسیر پیشنهادی اقدام (بر اساس نوع مشکل)

اگر مشکل منطقی است (حذف/فرمت/RAW):

  1. دیسک را از نوشتن محافظت کنید (Write Block/فقط خواندن).

  2. در صورت امکان ایمج بگیرید و سپس با ابزارهای Read-Only معتبر بررسی کنید.

  3. اگر داده حیاتی است (کار، پروژه، آرشیو)، قبل از هر اقدامی با متخصص مشورت کنید.

اگر مشکل فیزیکی است (صدا/ضربه/ ظرفیت صفر/شناسایی نشدن):

  1. فوراً خاموش کنید و دیگر روشن نکنید.

  2. دیسک را در جعبه ضدضربه/پد حباب‌دار بسته‌بندی کنید.

  3. برای ارزیابی لابراتواری ارسال کنید. این موارد معمولاً نیازمند کلین‌روم و PC-3000 هستند.

چه اطلاعاتی را هنگام تماس آماده داشته باشید؟

  • مدل و ظرفیت دقیق دستگاه (HDD/SSD/RAID)، سیستم فایل (NTFS/ exFAT/…)، وجود رمزگذاری (BitLocker و…)

  • علائم خرابی (صدا، کندی، خطاها) و رویداد اخیر (ضربه/قطع برق/آپدیت/جابه‌جایی NAS)

  • فهرست تقریبی داده‌های مهم (پوشه‌ها، پروژه‌ها، پسوند فایل‌ها)

نیاز به راهنمایی فوری دارید؟ از اینجا پیام بدهید: مشاوره رایگان بازیابی اطلاعات

مراحل ریکاوری هارد

بازیابی اطلاعات انواع رسانه ها

وقتی صحبت از بازیابی اطلاعات می‌شود، ذهن بسیاری از کاربران فقط به سمت «هارد کامپیوتر» می‌رود. در حالی که دنیای ذخیره‌سازی داده بسیار گسترده‌تر است و هر رسانه‌ای که داده‌ها را نگهداری می‌کند، در معرض خرابی و از دست رفتن اطلاعات قرار دارد. شناخت انواع این رسانه‌ها کمک می‌کند بدانیم برای هرکدام چه روشی اصولی است و چه کارهایی ممنوع است.

🖥 ۱. بازیابی اطلاعات فلش و کارت حافظه

  • خرابی‌های رایج: سوختن چیپ، بدسکتور شدن NAND، ضربه یا شکستن پورت USB.

  • نباید: وقتی فلش یا کارت حافظه‌تان شناسایی نمی‌شود، بارها و بارها به کامپیوتر نزنید؛ این کار احتمال سوختن کامل چیپ را بالا می‌برد.

  • باید: سریعاً از استفاده مجدد خودداری کرده و به مرکز بازیابی اطلاعات مراجعه کنید.

  • نکته: نرم‌افزارهای عمومی ریکاوری معمولاً برای فلش‌های معیوب نتیجه نمی‌دهند، چون مشکل سخت‌افزاری است.

⚡ ۲. بازیابی اطلاعات SSD

  • خرابی‌های رایج: سوختن برد (PCB)، مشکلات فریمور، از کار افتادن چیپ NAND.

  • نباید: SSD معیوب را بارها روشن و خاموش نکنید؛ چون باعث می‌شود کنترلر بیشتر آسیب ببیند.

  • باید: از مراکزی استفاده کنید که تجهیزات PC-3000 SSD دارند، چون بدون این دستگاه امکان دسترسی به چیپ‌ها بسیار دشوار است.

  • نکته: احتمال بازیابی اطلاعات در SSD کمتر از هارد دیسک است؛ بنابراین سرعت در اقدام، شانس موفقیت را بالا می‌برد.

🛠 ۳. بازیابی اطلاعات RAID و سرور

  • خرابی‌های رایج: خرابی یک یا چند هارد در آرایه RAID، اشتباه در تنظیم دوباره RAID، یا فرمت شدن ناخواسته.

  • نباید: هرگز خودتان بدون دانش کافی اقدام به Rebuild کردن RAID نکنید؛ این کار می‌تواند داده‌ها را غیرقابل بازگشت کند.

  • باید: یک کپی از وضعیت موجود (Image) بگیرید و سپس سراغ بازیابی بروید.

  • نکته: مراکز تخصصی با دانش تنظیمات RAID می‌توانند بدون دست زدن به هارد اصلی، اطلاعات شما را بازسازی کنند.

📱 ۴. بازیابی اطلاعات موبایل

  • خرابی‌های رایج: خرابی حافظه داخلی، آب‌خوردگی، شکستن برد یا مشکلات نرم‌افزاری (بوت نشدن دستگاه).

  • نباید: دستگاهی که آب خورده را روشن نکنید یا به شارژ نزنید.

  • باید: سریعاً آن را خاموش کنید و به متخصص برسانید.

  • نکته: در برخی گوشی‌ها، بازیابی داده فقط با تراشیدن چیپ (Chip-Off) ممکن است؛ روشی که نیازمند تجهیزات و تخصص بالاست.

البته هارد دیسک رایج‌ترین رسانه برای ذخیره اطلاعات است؛ اما به‌دلیل اهمیت و حجم بالای سرچ کاربران، بخش کامل و اختصاصی آن در صفحه جداگانه‌ی ریکاوری هارد توضیح داده شده است.


جمع‌بندی :

  • هر رسانه ذخیره‌سازی، روش مخصوص به خود را برای بازیابی دارد.

  • تکرار مداوم تست و روشن/خاموش کردن دستگاه معیوب، شانس موفقیت را به‌شدت کاهش می‌دهد.

  • بهترین اقدام پس از مشاهده اولین نشانه خرابی، خاموش کردن دستگاه و مراجعه به مرکز تخصصی است.

رایج‌ترین دلایل از دست رفتن اطلاعات و راه‌های پیشگیری

رایج‌ترین دلایل از دست رفتن اطلاعات و راه‌های پیشگیری

از دست دادن داده‌ها، اصلی‌ترین دلیلی است که افراد به مراکز بازیابی اطلاعات مراجعه می‌کنند. نکته مهم اینجاست که بخش زیادی از این مشکلات قابل‌پیشگیری‌اند؛ اما بی‌توجهی به اصول ساده نگهداری هارد باعث می‌شود کاربران در نهایت مجبور شوند هزینه و زمان زیادی صرف بازیابی اطلاعات هارد کنند. تجربه ما در تاپ ریکاوری نشان می‌دهد که بیش از ۷۰٪ پرونده‌های بازیابی اطلاعات ناشی از همین خطاهای رایج هستند.

  1. ضربه و افتادن هارد

    • هاردهای اکسترنال به‌ویژه مدل‌های پرتابل بیشترین آمار مراجعه برای بازیابی اطلاعات هارد را دارند.

    • نباید هنگام کار هارد را جابجا کنید.

    • باید همیشه از کیف ضدضربه استفاده کنید تا نیازی به ریکاوری اطلاعات پیدا نکنید.

  2. نوسانات برق و اتصال اشتباه

    • نوسان برق یکی از عوامل اصلی سوختن برد هارد است که هزینه بالایی برای بازیابی اطلاعات هارد ایجاد می‌کند.

    • باید از محافظ برق و UPS استفاده کنید تا عمر هارد بیشتر شود.

  3. ویروس‌ها و باج‌افزارها

    • در چند سال اخیر، یکی از دلایل پرتکرار مراجعه به مراکز بازیابی اطلاعات، حملات باج‌افزاری بوده است.

    • باید از آنتی‌ویروس معتبر و بکاپ منظم استفاده کنید تا نیاز به بازیابی اطلاعات نداشته باشید.

  4. استفاده نادرست از نرم‌افزارهای بازیابی

    • متأسفانه بسیاری از کاربران به محض حذف شدن فایل‌ها، نرم‌افزارهای رایگان بازیابی اطلاعات را امتحان می‌کنند و همین کار، شانس موفقیت را کاهش می‌دهد.

    • نباید روی هاردی که اطلاعاتش حذف شده دوباره داده ذخیره کنید.

    • باید سریعاً هارد را کنار بگذارید و برای یک بازیابی اطلاعات تخصصی اقدام کنید.

جمع‌بندی:
اگر اصول ساده‌ای مثل جلوگیری از ضربه، محافظت در برابر ویروس و استفاده درست از نرم‌افزارها رعایت شود، احتمالاً هیچ‌وقت به مراکز بازیابی اطلاعات هارد نیاز پیدا نمی‌کنید. اما در صورت بروز مشکل، مراجعه به متخصص، تنها راه تضمینی برای نجات داده‌هاست.

عوامل اصلی از دست رفتن داده‌ها و نیاز به بازیابی اطلاعات

وقتی صحبت از بازیابی اطلاعات می‌شود، مهم است بدانیم چرا اصلاً این نیاز ایجاد شده است. بسیاری از کاربران تصور می‌کنند تنها زمانی به خدمات بازیابی نیاز دارند که هارددیسک‌شان سوخته باشد یا ناگهان کار نکند؛ درحالی‌که دلایل از دست رفتن داده‌ها بسیار متنوع و پیچیده‌اند. تحلیل دقیق این دلایل کمک می‌کند کاربران هم پیشگیری کنند و هم هنگام بروز مشکل تصمیم درستی بگیرند.

۱. خرابی سخت‌افزاری (Hardware Failure)

بیش از ۶۰٪ پرونده‌های بازیابی اطلاعات به علت خرابی فیزیکی قطعات ذخیره‌سازی است. ضربه‌ خوردن هارد، سوختن برد (PCB)، خرابی هد خواندن/نوشتن و یا مشکلات ناشی از گرد و غبار، شایع‌ترین عوامل سخت‌افزاری هستند.

  • تحلیل: وقتی خرابی سخت‌افزاری رخ دهد، هرگونه دستکاری غیرتخصصی شانس موفقیت بازیابی را کاهش می‌دهد. در چنین شرایطی تنها تجهیزات تخصصی کلین‌روم و ابزارهای حرفه‌ای مانند PC-3000 می‌توانند داده‌ها را نجات دهند.

۲. مشکلات نرم‌افزاری و منطقی (Logical Issues)

گاهی هارد کاملاً سالم است اما ساختار داده‌ها آسیب دیده. حذف تصادفی فایل‌ها، فرمت اشتباهی پارتیشن، ویروس‌ها یا خطاهای سیستم‌عامل، همه از دلایل نرم‌افزاری هستند.

  • تحلیل: در این موارد، شانس بازیابی اطلاعات بسیار بالاست به شرطی که کاربر بلافاصله دست از نصب نرم‌افزارها یا کپی داده‌های جدید بردارد. چرا که داده جدید، فضای فایل حذف‌شده را بازنویسی می‌کند و عملاً امکان بازیابی از بین می‌رود.

۳. بلایای طبیعی و شرایط غیرمنتظره

آتش‌سوزی، نوسانات شدید برق، آب‌گرفتگی یا حتی سقوط لپ‌تاپ در مکان‌های غیرمنتظره! این عوامل سهم کمتری دارند، اما پیچیدگی زیادی ایجاد می‌کنند.

  • تحلیل: در این موقعیت‌ها سرعت عمل و انتخاب مرکز تخصصی بسیار حیاتی است، زیرا ترکیب آسیب‌های فیزیکی و نرم‌افزاری رخ می‌دهد و بازیابی اطلاعات نیازمند دانش بین‌رشته‌ای است.

۴. خطای انسانی

از بین بردن فایل‌های مهم بدون بکاپ، رها کردن هارد در شرایط نامناسب (گرما، رطوبت)، یا حتی تلاش برای باز کردن هارد در خانه.

  • تحلیل: این عامل نشان می‌دهد که آگاهی کاربران در پیشگیری از بحران بسیار مهم است. آموزش صحیح و اطلاع‌رسانی می‌تواند درصد زیادی از موارد مراجعه به مراکز بازیابی اطلاعات را کاهش دهد.

مراحل بازیابی اطلاعات

مراحل عملی بازیابی اطلاعات؛ از عیب‌یابی تا تحویل نهایی

وقتی یک هارد خراب می‌شود و دسترسی به اطلاعات غیرممکن می‌گردد، بسیاری از کاربران تصور می‌کنند که با یک نرم‌افزار ساده می‌توانند مشکل را حل کنند. اما واقعیت این است که بازیابی اطلاعات یک فرایند چندمرحله‌ای دقیق و تخصصی است که تنها با رعایت اصول حرفه‌ای می‌تواند نتیجه‌بخش باشد. در ادامه مراحل استاندارد این فرآیند را توضیح می‌دهیم و به تحلیل دلایل اهمیت هر گام می‌پردازیم.

۱. عیب‌یابی اولیه: شناخت دقیق مشکل

اولین مرحله، شناسایی نوع خرابی هارد است. خرابی‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

  • فیزیکی: مثل خرابی هد، موتور، برد یا سطح پلاتر.

  • منطقی: مثل حذف فایل‌ها، فرمت شدن، بدسکتور یا آسیب به فایل سیستم.

در این مرحله استفاده از تجهیزات تخصصی مانند PC-3000 و دستگاه‌های عیب‌یابی ضروری است. دلیل اهمیت این گام، جلوگیری از تصمیم‌های اشتباه کاربر است. بسیاری از مشتریان با اجرای نرم‌افزارهای عمومی روی هاردی که مشکل سخت‌افزاری دارد، شانس بازیابی را به صفر می‌رسانند.

۲. ارزیابی هزینه و زمان

پس از تشخیص نوع خرابی، تکنسین یک برآورد شفاف از هزینه و زمان ارائه می‌دهد. در مراکز حرفه‌ای مانند تاپ ریکاوری، این مرحله همراه با ارائه گزارش کتبی است. این کار باعث می‌شود مشتری بداند:

  • چه مقدار از اطلاعات قابل بازگشت است،

  • فرایند چقدر طول می‌کشد،

  • و چه ریسک‌هایی وجود دارد.

تحلیل این مرحله نشان می‌دهد که اعتمادسازی در بازیابی اطلاعات، درست از همین نقطه آغاز می‌شود.

۳. استفاده از تجهیزات پیشرفته

در بازیابی اطلاعات، ابزار و محیط کار تفاوت حیاتی ایجاد می‌کند. برای مثال:

  • کلین‌روم کلاس ۱۰۰ برای باز کردن هارد و تعویض هد،

  • دستگاه PC-3000 برای تعمیر فریم‌ور و دسترسی به سکتورهای آسیب‌دیده،

  • نرم‌افزارهای اختصاصی برای ایمیج‌برداری سکتور به سکتور.

این مرحله بیانگر این است که بدون ابزار حرفه‌ای، حتی بهترین متخصص هم نمی‌تواند نتیجه کامل بگیرد.

۴. بازیابی مرحله‌ای و مدیریت ریسک

در این گام، تکنسین ابتدا داده‌های سالم را استخراج می‌کند تا در صورت بروز مشکل، حداقل بخش مهمی از اطلاعات محفوظ بماند. سپس سراغ داده‌های آسیب‌دیده می‌رود. این روش مرحله‌ای باعث می‌شود ریسک از دست رفتن کامل اطلاعات به حداقل برسد.

این بخش تحلیلی است چون نشان می‌دهد استراتژی درست در بازیابی اطلاعات فقط به ابزار وابسته نیست، بلکه به مدیریت ریسک هم بستگی دارد.

۵. تحویل ایمن اطلاعات

در نهایت، اطلاعات روی یک هارد یا مدیای جدید و سالم تحویل داده می‌شود. در تاپ ریکاوری، معمولاً این انتقال همراه با رمزنگاری و تست نهایی انجام می‌شود تا مشتری مطمئن باشد که داده‌ها نه تنها بازیابی شده‌اند، بلکه ایمن هم باقی خواهند ماند.

در نتیجه : 
همان‌طور که دیدید، بازیابی اطلاعات تنها یک «عملیات ساده» نیست؛ بلکه یک چرخه کامل از تشخیص تا تحویل است. تفاوت مراکز حرفه‌ای با مراکز غیرتخصصی دقیقاً در همین جزئیات مشخص می‌شود. اگر کاربر این مراحل را درک کند، دیگر به سراغ روش‌های پرخطر خانگی یا نرم‌افزارهای غیرحرفه‌ای نخواهد رفت.

دستگاه تجهیزات بازیابی اطلاعات

تجهیزات و فناوری‌های پیشرفته در بازیابی اطلاعات

بازیابی اطلاعات تنها یک عملیات ساده نرم‌افزاری نیست؛ بلکه ترکیبی از علم، فناوری و تجربه است. تفاوت یک مرکز مجهز با یک تعمیرکار عادی، درست مثل تفاوت اتاق عمل بیمارستان با یک درمانگاه ساده است. در بسیاری از مواقع، داده‌ها مثل جان بیمار هستند و کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند آن‌ها را برای همیشه از بین ببرد.

چرا تجهیزات پیشرفته اهمیت دارند؟

  1. کلین‌روم استاندارد (Clean Room Class 100):
    در هنگام باز کردن هارد دیسک، کوچک‌ترین ذره گردوغبار می‌تواند سطح پلاتر را خش‌دار کرده و اطلاعات را غیرقابل بازیابی کند. مراکز مجهز از اتاق‌های کلین‌روم استفاده می‌کنند که هوای آن صدها بار در ساعت تصفیه می‌شود. این محیط استریل، امنیت فرآیند فیزیکی بازیابی اطلاعات را تضمین می‌کند.

  2. دستگاه‌های تخصصی مثل PC-3000:
    این ابزار به‌عنوان پیشرفته‌ترین تکنولوژی بازیابی اطلاعات دنیا شناخته می‌شود. با آن می‌توان Firmware هارد را بازنویسی کرد، سکتورهای معیوب را جدا نمود و حتی در مواردی که سیستم عامل یا بایوس هارد را نمی‌شناسد، اطلاعات را بیرون کشید. بدون چنین تجهیزاتی، کار روی هاردهای آسیب‌دیده تقریباً غیرممکن است.

  3. میکروسکوپ‌ها و ابزارهای دقیق الکترونیک:
    بسیاری از مشکلات هارد، ناشی از خرابی هد یا برد است. مراکز حرفه‌ای با استفاده از میکروسکوپ‌های تخصصی می‌توانند هد معیوب را تعویض و یا قطعات SMD روی برد را جایگزین کنند. این دقت میلی‌متری، تنها با تجهیزات مدرن امکان‌پذیر است.

  4. نرم‌افزارهای اورجینال و قانونی:
    نرم‌افزارهای کرک‌شده نه‌تنها غیرقابل اعتماد هستند بلکه ریسک تخریب بیشتر داده‌ها را بالا می‌برند. نرم‌افزارهای اصلی (مانند R-Studio، UFS Explorer، یا ابزارهای اختصاصی PC-3000) در کنار سخت‌افزار استاندارد، بیشترین شانس موفقیت را ایجاد می‌کنند.

مقایسه: مراکز مجهز در برابر مراکز غیرحرفه‌ای

  • مراکز غیرمجهز: معمولاً فقط از نرم‌افزارهای رایگان استفاده می‌کنند. این روش شاید برای مشکلات ساده جواب دهد، اما در خرابی‌های جدی (مانند ضربه‌خوردگی هارد یا خرابی هد) عملاً بی‌فایده است.

  • مراکز حرفه‌ای: ترکیب تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، همراه با دانش تخصصی تکنسین‌ها، درصد موفقیت را چندین برابر می‌کند.

بایدها و نبایدها برای مشتریان

  • باید: هارد آسیب‌دیده را هر چه سریع‌تر خاموش کنید و به مرکز معتبر ببرید.

  • نباید: هاردی که صدای غیرطبیعی دارد را دوباره روشن کنید؛ هر بار روشن شدن می‌تواند آسیب فیزیکی را بیشتر کند.

  • باید: به دنبال مرکزی باشید که تجهیزات و گواهی‌های معتبر جهانی دارد.

  • نباید: فریب تبلیغات ارزان‌قیمت بدون ذکر تجهیزات و تجربه را بخورید.

جمع‌بندی تحلیلی

انتخاب مرکز بازیابی اطلاعات مجهز به فناوری‌های روز، یک سرمایه‌گذاری برای نجات داده‌های حیاتی است. همان‌طور که برای درمان بیماری جدی به یک بیمارستان پیشرفته اعتماد می‌کنید، برای بازگرداندن اطلاعات ارزشمند نیز باید مرکزی را انتخاب کنید که تجهیزات، تجربه و تکنسین‌های آموزش‌دیده در سطح جهانی داشته باشد.


بازیابی اطلاعات چقدر زمان و هزینه نیاز دارد؟

یکی از دغدغه‌های اصلی کاربران هنگام خرابی هارد، هزینه و مدت‌زمان بازیابی اطلاعات است. این دو عامل به‌طور مستقیم به نوع خرابی، میزان آسیب و تجهیزات مورد استفاده بستگی دارند.

عوامل مؤثر بر هزینه بازیابی اطلاعات:

  1. نوع خرابی

    • خرابی نرم‌افزاری (مثل حذف تصادفی فایل‌ها یا فرمت شدن) معمولاً هزینه کمتری دارد.

    • خرابی سخت‌افزاری (مانند سوختن هد یا برد هارد) نیازمند قطعات یدکی و تجهیزات کلین‌روم است و هزینه بالاتری دارد.

  2. ظرفیت و مدل هارد

    • هاردهای SSD به دلیل ساختار پیچیده‌تر، هزینه بازیابی بیشتری نسبت به HDD دارند.

    • ظرفیت بالاتر هم به معنای زمان و هزینه بیشتر است چون فرآیند ایمیج‌گیری طولانی‌تر خواهد بود.

  3. شرایط خاص مشتری

    • اگر اطلاعات حیاتی و حساس باشد (مثلاً دیتابیس شرکتی یا اسناد مالی)، بازیابی اولویت‌بندی شده و ممکن است تعرفه متفاوتی داشته باشد.

مدت‌زمان بازیابی اطلاعات:

  • خرابی‌های ساده نرم‌افزاری: بین چند ساعت تا یک روز.

  • خرابی‌های سخت‌افزاری پیچیده: بسته به قطعات موردنیاز، از ۳ روز تا چند هفته متغیر است.

  • پروژه‌های اورژانسی: در مراکزی مثل تاپ ریکاوری امکان خدمات فوری با تیم اختصاصی وجود دارد.

بایدها و نبایدها در هزینه و زمان:

  • باید: از همان ابتدا برآورد شفاف هزینه و زمان از مرکز دریافت کنید.

  • نباید: به مراکزی که هزینه‌های خیلی پایین پیشنهاد می‌دهند اعتماد نکنید؛ اغلب فاقد تجهیزات کلین‌روم و تکنسین حرفه‌ای هستند و ریسک نابودی دائمی داده‌ها را بالا می‌برند.

در ایران میانگین هزینه بازیابی اطلاعات هارد از یک میلیون تومان شروع میشود که  (بسته به نوع خرابی و ظرفیت هارد). این هزینه در مقایسه با ارزش اطلاعات (عکس‌های خانوادگی، پروژه‌های کاری، دیتابیس شرکت‌ها) معمولاً بسیار ناچیز محسوب می‌شود. تجربه نشان می‌دهد کاربرانی که ابتدا به مراکز غیرتخصصی مراجعه می‌کنند، در نهایت مجبور به پرداخت چندبرابر هزینه در مراکز معتبر می‌شوند.

مراحل بازیابی اطلاعات در مراکز تخصصی

مراحل بازیابی اطلاعات در مراکز تخصصی

🔹 بازیابی اطلاعات یک فرایند تصادفی یا شانسی نیست؛ بلکه مراحلی دقیق و استاندارد دارد که هر مرکز حرفه‌ای باید رعایت کند:

  1. بررسی اولیه (Diagnosis):

    • هارد یا دستگاه شما در ابتدا بررسی می‌شود تا مشخص گردد مشکل نرم‌افزاری است یا سخت‌افزاری.

    • این مرحله معمولاً بدون هزینه یا با هزینه جزئی انجام می‌شود.

  2. ایجاد Clone (کپی سکتور به سکتور):

    • قبل از هرگونه دستکاری، از هارد یک کپی کامل گرفته می‌شود.

    • دلیلش این است که اگر در حین کار مشکل بدتر شود، اطلاعات همچنان در نسخه Clone محفوظ خواهد ماند.

  3. رفع مشکلات سخت‌افزاری:

    • اگر خرابی فیزیکی وجود داشته باشد (مثل خرابی هد یا برد)، ابتدا تعمیرات اولیه در کلین روم انجام می‌شود.

    • ابزارهای استاندارد مثل PC3000 به تکنسین امکان می‌دهند سکتورها را به‌صورت ایمن و مرحله‌ای استخراج کند.

  4. بازیابی منطقی (Logical Recovery):

    • بعد از دسترسی به سکتورها، فایل سیستم بازسازی می‌شود.

    • در این مرحله پوشه‌ها، فایل‌ها و ساختار اصلی اطلاعات دوباره زنده می‌شوند.

  5. تحویل نمونه و تأیید مشتری:

    • معمولاً مراکز حرفه‌ای لیست فایل‌های قابل بازیابی را به مشتری نشان می‌دهند تا از موفقیت عملیات مطمئن شود.

    • پس از تأیید، اطلاعات به هارد جدید یا فضای امن منتقل می‌گردد.

⚠️ نکته حیاتی: هیچ‌گاه خودتان مراحل بالا را با نرم‌افزارهای متفرقه امتحان نکنید؛ چون یک انتخاب اشتباه می‌تواند داده‌ها را غیرقابل‌برگشت کند.

توصیه: اگر اطلاعات برایتان ارزشمند است، همان ابتدا هارد را خاموش کنید و به مرکز معتبر بسپارید.

چطور مرکز معتبر بازیابی اطلاعات را انتخاب کنیم؟

چطور مرکز معتبر بازیابی اطلاعات را انتخاب کنیم؟

وقتی هارد شما دچار مشکل می‌شود، شاید اولین واکنش جستجوی سریع در اینترنت یا پرس‌وجو از اطرافیان باشد. اما انتخاب یک مرکز معتبر بازیابی اطلاعات، موضوعی نیست که بتوانید فقط بر اساس قیمت یا تبلیغات تصمیم بگیرید. اشتباه در این مرحله می‌تواند شانس بازگشت داده‌های شما را برای همیشه از بین ببرد.

ویژگی‌های یک مرکز معتبر بازیابی اطلاعات:

  1. کلین‌روم استاندارد: محیطی ایزوله که مانع ورود گردوغبار و آلودگی هنگام باز کردن هارد می‌شود. بدون آن، حتی کوچک‌ترین ذره گردوغبار می‌تواند هد یا پلاتر را تخریب کند.

  2. تجهیزات حرفه‌ای: استفاده از ابزارهای جهانی مانند PC-3000 و دستگاه‌های تخصصی، نشان می‌دهد مرکز به‌روز است و به روش‌های علمی متکی است.

  3. تجربه و تخصص: تکنسین‌هایی که دوره‌های بین‌المللی گذرانده‌اند، می‌توانند ریسک خطا را به حداقل برسانند.

  4. شفافیت در قیمت‌گذاری: یک مرکز معتبر پیش از شروع کار، حدود هزینه و شانس موفقیت را اعلام می‌کند.

  5. ضمانت خدمات: مراکز حرفه‌ای هیچ‌گاه موفقیت ۱۰۰٪ تضمین نمی‌کنند، اما روند کار خود را شفاف می‌گویند و در صورت عدم موفقیت، معمولاً هزینه کامل دریافت نمی‌کنند.

بایدها و نبایدها:

  • ✅ باید به سراغ مراکزی بروید که امکان بازدید حضوری دارند و نمونه کارها یا مجوزهای معتبر ارائه می‌دهند.

  • ✅ باید از آن‌ها بخواهید روند بازیابی اطلاعات را توضیح دهند تا بدانید داده‌ها در چه مراحلی بررسی می‌شوند.

  • ❌ نباید تنها بر اساس “ارزان‌ترین قیمت” تصمیم بگیرید؛ چون ریسک نابودی اطلاعات غیرقابل‌جایگزین بالاست.

  • ❌ نباید به مراکزی که هیچ قرارداد یا رسیدی نمی‌دهند اعتماد کنید.

در ایران تعداد مراکز حرفه‌ای واقعی بازیابی اطلاعات انگشت‌شمار است. بسیاری از مراکز تبلیغاتی صرفاً واسطه‌اند و دستگاه‌ها یا تخصص کافی ندارند. به همین دلیل، دقت در انتخاب می‌تواند مرز بین موفقیت و شکست شما باشد.

بازیابی اطلاعات در شرایط اورژانسی؛ چه زمانی باید سریع اقدام کرد؟

در بسیاری از مواقع، زمان یک عامل حیاتی در موفقیت عملیات بازیابی اطلاعات است. هرچه بیشتر دست‌دست کنید یا روش‌های اشتباه را امتحان کنید، احتمال از دست رفتن دائمی اطلاعات بیشتر می‌شود. شرایط اورژانسی شامل موارد زیر است:

  • وقتی هارد صداهای غیرعادی می‌دهد (کلیک یا تق‌تق مداوم): ادامه استفاده می‌تواند هد یا پلاتر را تخریب کند.

  • وقتی هارد سقوط فیزیکی داشته است: کوچک‌ترین لرزش دوباره می‌تواند آسیب را غیرقابل جبران کند.

  • وقتی اطلاعات حیاتی کاری یا شخصی دارید (حسابداری شرکت، اسناد حقوقی، پایان‌نامه و …).

  • وقتی آلودگی به ویروس یا باج‌افزار رخ داده: تأخیر می‌تواند به رمزنگاری یا تخریب فایل‌های بیشتر منجر شود.

🔹 در چنین شرایطی باید سریعاً دستگاه را خاموش کرده و به مرکز تخصصی بازیابی اطلاعات مراجعه کنید.
🔹 نکته مهم: استفاده از نرم‌افزارهای عمومی در این شرایط یک خطای مرگبار است، چون هر بار تلاش ناموفق می‌تواند شانس ریکاوری را کاهش دهد.

یک گزارش از Ontrack (۲۰۲۳) نشان می‌دهد که ۶۰٪ شکست‌های بازیابی اطلاعات به دلیل اقدام‌های اشتباه اولیه توسط کاربران یا تعمیرکاران غیرمتخصص است. این آمار اهمیت واکنش سریع و صحیح را به‌خوبی نشان می‌دهد.

در واقع، بازیابی اطلاعات یک مسابقه با زمان است؛ هر چه سریع‌تر و حرفه‌ای‌تر اقدام کنید، شانس نجات داده‌ها بیشتر است.

تاپ ریکاوری | مرکز ریکاوری و بازیابی اطلاعات

خدمات ویژه تاپ ریکاوری

بازار بازیابی اطلاعات در ایران پر از مراکز کوچک و بزرگ است؛ اما چیزی که تاپ ریکاوری را از دیگران متمایز می‌کند، ترکیب تجربه ۱۵ ساله، تجهیزات پیشرفته و استانداردهای جهانی است. در ادامه مهم‌ترین نقاط تمایز ما را ببینید:

۱. ارزیابی رایگان و شفاف

ما قبل از شروع هر پروژه، یک بررسی کامل اولیه انجام می‌دهیم و نتیجه را همراه با برآورد هزینه و درصد موفقیت به مشتری اعلام می‌کنیم. این شفافیت باعث می‌شود شما بدانید روی چه چیزی سرمایه‌گذاری می‌کنید.

۲. کلین روم اختصاصی

در حالی‌که بسیاری از مراکز بدون محیط استاندارد اقدام به باز کردن هارد می‌کنند، ما از کلین‌روم کلاس ۱۰۰ برای جراحی هارد استفاده می‌کنیم. این فضا مانع ورود کوچک‌ترین ذرات معلق و آسیب ثانویه به هارد می‌شود.

۳. تکنسین‌های آموزش‌دیده بین‌المللی

تیم ما در بهترین مراکز دنیا آموزش دیده و با آخرین تکنیک‌های بازیابی اطلاعات به‌روز است. این دانش عملی، نرخ موفقیت ما را در بازیابی اطلاعات حتی در پیچیده‌ترین خرابی‌ها بالا برده است.

۴. امنیت و محرمانگی تضمین‌شده

تاپ ریکاوری برای اطلاعات شما قرارداد محرمانگی (NDA) صادر می‌کند و فرآیند کار تحت پروتکل‌های امنیتی انجام می‌شود. هیچ داده‌ای بدون اجازه مشتری ذخیره یا استفاده نخواهد شد.

۵. خدمات فوری برای موارد اضطراری

برای پروژه‌هایی که زمان حیاتی است (مانند سرورها یا داده‌های سازمانی)، خدمات اکسپرس (فوری) ارائه می‌کنیم تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن، اطلاعات به مشتری تحویل داده شود.

۶. پشتیبانی و مشاوره پیشگیرانه

ما فقط اطلاعات شما را بازیابی نمی‌کنیم، بلکه آموزش‌ها و راهکارهایی برای جلوگیری از خرابی‌های آینده در اختیار شما قرار می‌دهیم. این یعنی شما یک همراه دائمی خواهید داشت، نه صرفاً یک مرکز خدماتی.

تاپ ریکاوری جایی است که تجربه، تکنولوژی و اعتماد به هم می‌رسند تا داده‌های شما نجات پیدا کنند.


سئوالات متداول بازیابی اطلاعات

بازیابی اطلاعات فرآیندی است برای بازگرداندن داده‌های از دست‌رفته از روی رسانه‌های ذخیره‌سازی مثل هارد دیسک، SSD، فلش یا کارت حافظه. این کار معمولاً زمانی لازم می‌شود که کاربر به‌خاطر حذف اشتباه، فرمت شدن، خرابی فیزیکی یا مشکلات نرم‌افزاری به داده‌هایش دسترسی ندارد.

خیر. درصد موفقیت به نوع خرابی بستگی دارد. مثلاً در خرابی‌های نرم‌افزاری شانس بازیابی بسیار بالاست، اما در خرابی‌های فیزیکی مثل سوختن هد یا خط و خش روی پلاتر، موفقیت وابسته به شرایط هارد و اقدامات اولیه کاربر است.

  • هرگز هارد را مجدداً فرمت نکنید.

  • از نصب نرم‌افزارهای بازیابی روی همان هارد خودداری کنید.

  • هاردی که صداهای غیرعادی دارد را روشن و خاموش نکنید.
    این اقدامات می‌توانند شانس بازیابی اطلاعات را به شدت کاهش دهند.

مدت‌زمان به نوع خرابی بستگی دارد:

  • خرابی‌های نرم‌افزاری: بین چند ساعت تا یک روز

  • خرابی‌های فیزیکی ساده: ۲ تا ۵ روز

  • خرابی‌های پیچیده (مثل RAID یا هارد آسیب‌دیده فیزیکی شدید): ممکن است بیش از یک هفته طول بکشد.

هزینه بر اساس عوامل زیر تعیین می‌شود:

  • نوع خرابی (نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری)

  • ظرفیت و مدل هارد یا دستگاه

  • نیاز به قطعات تعویضی (مثل هد یا برد)

  • سرعت و فوریت درخواست مشتری (عادی یا فوری)
    در تاپ ریکاوری، قبل از شروع کار، برآورد دقیق هزینه و درصد موفقیت به مشتری اعلام می‌شود.